De 'Ethica Nicomachea' van Aristoteles behoort zonder twijfel tot de allerbelangrijkste filosofische werken. Centraal in de Ethica Nicomachea staat de vraag hoe de mens een gelukkig en geslaagd leven kan realiseren. Vanuit deze vraagstelling maakt Aristoteles een diepgaande en scherpe analyse van het menselijk gedrag, het menselijk karakter en zijn intellectuele vermogens. Met een groot psychologisch inzicht bespreekt hij de goede en slechte eigenschappen van de mens, de emoties en de funda...

In zijn elfde redevoering gaat Dio van Prusa, de grootste Griekse redenaar van zijn tijd (eerste eeuw n.Chr.), regelrecht in tegen alles wat Homerus ons over de Trojaanse oorlog vertelt. Als een aanklager gaat hij de grote dichter verbaal te lijf: de Trojaanse oorlog zoals we die kennen berust op Homerische leugens. De redenaar zal het publiek, met Homerus in de hand, wel eens duidelijk maken hoe het nu echt zit. Want waarom beschrijft Homerus de val van Troje niet? En waarom laat hij de scha...

In dit boek werkt Jordi Wiersma de gedachte uit dat democratie in verband staat met een rusteloze ziel en een vluchtige manier van leven. Voor de analyse van deze ‘democratische mens’ gaat de auteur te rade bij grote denkers zoals Plato, Tocqueville en Ortega y Gasset. Hij legt daarbij uit dat deze rusteloosheid wordt versterkt door de komst van technologie in onze levens.

Dit boek presenteert ook een alternatief: de aristocratische mens. Dit is de persoon die over veel deugden beschikt. ...

In de vijfde eeuw na Christus verkruimelde het West-Romeinse rijk, maar het Oost-Romeinse rijk vernieuwde zich, onder leiding van kundige keizers en minstens zo kundige keizerinnen. De hoofdstad Constantinopel groeide. Ondanks alle uitgaven was aan het begin van de zesde eeuw de staatskas beter gevuld dan misschien wel ooit eerder in de Romeinse geschiedenis. Toen kwam Justinianus, ‘de keizer die niet van ophouden wist’. Hij draaide de vernieuwingen van de vijfde eeuw terug en probeerde t...

In zijn filosofische hoofdwerk, het 'Afsluitend onwetenschappelijk Naschrift', neemt Kierkegaard de filosofen van zijn eigen tijd op de korrel. Zij houden zich bezig met vraagstukken op wereldschaal, die ze voor het grote publiek trachten te vereenvoudigen. Hijzelf komt graag met de ‘eenvoudige problemen’, waarvan hij laat zien dat ze bij nader inzien misschien toch niet zo simpel zijn, hij maakt ze in zeker opzicht dus juist moeilijker.

Daarbij denkt hij bijvoorbeeld aan de vragen rond â...

Vertaald door Maarten Klink

Nawoord Ernst Hirsch Ballin

Het was crisis toen de redenaar, politicus en filosoof Marcus Tullius Cicero (106-43 v.Chr.) een dialoog schreef over de constitutie van Rome. Door het op schrift stellen van de belangrijkste regels van de staat probeerde Cicero de Romeinse Republiek te redden van haar naderende ondergang. Het resultaat: de eerste grondwet uit de geschiedenis.

Na een vurig pleidooi voor het natuurrecht bespreekt Cicero zijn religieuze wetten en de wetten...

Aan het begin van de twaalfde eeuw beginnen Heloïse en Abelard een heftige en berucht geworden verhouding. Zij is een ontwikkelde vrouw uit Parijs, hij de beroemdste filosoof van zijn tijd. Na de rampzalige afloop van hun affaire komen beiden in een klooster terecht, waar ze ruim twaalf jaar later op de geschiedenis terugblikken in een aangrijpende reeks brieven. Heloïse doet een emotioneel appel op Abelard, maar wanneer dat zinloos blijkt legt ze zichzelf het zwijgen op en verschuift ze de...

De trappist Thomas Merton is bekend geworden door zijn autobiografische bestseller 'Louteringsberg'. Mertons echte autobiografie is echter vooral te vinden in zijn dagboeken. Deze door twee kenners van Mertons werk samengestelde bloemlezing is daarom een prachtige manier om kennis te maken met Merton op zijn zoektocht naar hedendaagse, authentieke en wereldwijde spiritualiteit. Zijn frustratie over de censuur van zijn anti-oorlogsgeschriften en zijn affiniteit met de natuur worden in beeld ge...

Vertaald door Piet Gerbrandy

Ingeleid en toegelicht door Piet Gerbrandy en Guusje van der Meij

Orpheus, de archetypische zanger en dichter, heeft altijd tot de verbeelding gesproken. We kennen hem tegenwoordig vooral als de man die in de Onderwereld afdaalt om zijn geliefde Eurydike op te halen, maar van hem wordt ook verteld dat hij een van de Argonauten was, die in Georgië de gouden vacht van een mythische ram gingen stelen.

In de vijfde eeuw van onze jaartelling schreef een anonieme dicht...

Moreel beraad heeft de afgelopen twee decennia een enorme vlucht genomen in verschillende sectoren zoals de gezondheidszorg, het onderwijs, defensie, het gevangeniswezen, de politiek, de rechtspraak en de bankwereld. Een moreel beraad is een gesprek waarin de deelnemers gezamenlijk een concrete ethische kwestie uit hun werk bespreken. Zij doen dit gestructureerd, aan de hand van een gespreksmethodiek, en met behulp van een gespreksleider. De praktijk leert echter dat deelnemers aan zo’n ber...