Søren Aabye Kierkegaard (1813-1855) was theoloog en filosoof maar noemde zichzelf het liefst «anti-filosoof» en «een religieus schrijver». Dikwijls wordt hij gezien als de eerste existentialistische denker over het menselijk tekort. Het diep doorvoelde besef dat wij mensen onherroepelijk ons leven zullen verliezen en zullen verdwijnen alsof we nooit hebben bestaan, vormt de basis van al zijn werk. Hoewel hij zeer kritisch stond tegenover de christelijke kerk als institutie, was Kierkegaa...

"Het gaat erom een waarheid te vinden die voor mij waarheid is, de idee te vinden waarvoor ik wil leven en sterven."

Met deze woorden schreef de jonge Søren Kierkegaard (1813-1855) zich de onsterfelijkheid in. Ze zijn ontleend aan zijn dagboekaantekeningen die hij in de zomer van 1835 in Gilleleje schreef, en vormen de kiem van een omvangrijk en invloedrijk oeuvre in de geschiedenis van de wijsbegeerte en de theologie.

In Kierkegaards dagboeken wordt het fameuze 'Gilleleje-fragment' voorafge...

Verschenen in de serie: Søren Kierkegaard Werken

Wat is dat voor ziekte die "tot de dood" is? Het is de ziekte van de vertwijfeling. Aan de hand van het pseudoniem Anti-Climacus gebruikt Kierkegaard een uiterst scherp scalpel om zijn diagnose te stellen. Geduldig analyserend legt hij laag na laag de verschijningsvormen van de vertwijfeling bloot. Daarbij stoot hij op verschillende vluchtwegen die mensen gebruiken om hun vertwijfeling, of die nu bewust is of niet, al dagdromend te verdoezelen...

Ironie

Søren Kierkegaard

Kierkegaard is misschien wel bij uitstek de denker van de ironie. Keer op keer haalde hij in zijn werk de filosofische conventies van zijn tijd onderuit. Ironie is voor hem een ‘afbijtmiddel’ tegen de pseudogoddelijke pretenties van systeemdenkers als Descartes en Hegel. Het stelt hem in staat te protesteren tegen de romantiek en de daarmee verbonden pathetische zinloosheid. En passant kan hij met zijn beheerste ironie de burgerlijke cultuur belachelijk maken. In dez...

Vertaald door Andries Visser

Eindredactie van dit deel: Frits Florin, Karl Verstrynge

'Vrees en beven' gaat over geloof. Met zijn pseudoniem Johannes de silentio (Johannes ‘van’ of ‘vanuit de stilte’) voert Søren Kierkegaard een dichterlijk denker ten tonele, die tracht door te dringen in de wereld van het geloof. Er over nadenkend hoe het toch komt dat zijn tijdgenoten daar zo snel mee klaar zijn, komt de silentio tot de conclusie dat ze het zicht op wat geloven eigenlijk is, totaa...

Vertaling en verklarende aantekeningen: Jan Sperna Weiland, geheel herzien door Frits Florin

Eindredactie van dit deel: Johan Taels en Paul Cruysberghs

Met een nawoord van: Frits Florin

Verschenen in de serie: Søren Kierkegaard Werken

Kierkegaard, of zijn pseudoniem Vigilius Haufniensis (de 'wachter' van Kopenhagen), was de eerste die in de wijsgerige antropologie het onderscheid tussen vrees en angst nauwkeurig formuleerde en hanteerde: vrees betekent dat men bang is voor iets concreets, an...