Ergens tijdens deze reis meende ik dat ik genoeg had van de oorlog. Nu besef ik dat de liefde niet is uitgedoofd. Ik houd van mijn geliefde, maar de oorlog is mijn vrouw.’

In 2006 begon Arnon Grunberg met zijn reis naar het Nederlandse leger in Afghanistan de reportagereeks ‘Grunberg onder de mensen’, gebaseerd op Maxim Gorki’s advies aan Isaak Babel om de schrijftafel te verlaten en zich onder de mensen te begeven. Dat resulteerde in de bundel Kamermeisjes en soldaten (2009).

Ook daa...

Op 27 januari 1945 werd concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz bevrijd door het Rode Leger. Hier zijn minstens 1,1 miljoen mensen vermoord: mannen, vrouwen en kinderen, merendeels Joden. De meeste ooggetuigen, de gevangenen die het kamp wisten te overleven, zijn inmiddels overleden.

Ter gelegenheid van de 75-jarige herdenking van de bevrijding van Auschwitz verzamelde Arnon Grunberg teksten van ‘morele getuigen’, getuigen die slachtoffer waren van de terreur. Van Primo Levi’s vlak...

Drie jaar lang deelde Arnon Grunberg zijn leven als Hotelmens op De Correspondent. Wat begon als een serie waarin het hotel de hoofdrol zou spelen, veranderde gaandeweg in een onderzoek naar de vraag waar je thuis bent. Hoe verbonden moet de mens eigenlijk zijn met het stukje grond waar hij, toevallig en voorlopig, werkt, woont en slaapt?

Thuis ben je is een openhartig verslag van het leven zelf, de angsten die op verlangens lijken, de teleurstellingen, de kleine catastrofes, de geluksmoment...

In 2020 publiceerde Arnon Grunberg de omvangrijke, spraakmakende bloemlezing Bij ons in Auschwitz met literaire getuigenissen uit het concentratiekamp. Het boek werd een bestseller (20 000 exemplaren verkocht) en al snel rees de vraag naar een beknoptere uitgave voor de jonge lezer. Omdat fundamentele kennis over het verleden, in het bijzonder de Holocaust, bij veel jongeren ontbreekt – soms bestaat die ‘kennis’ slechts uit Holocaustontkenning –, brengen we nu een compacte editie. Voo...

Zo’n 25 jaar al schrijft Arnon Grunberg over literatuur, over de effecten die het lezen op hem heeft, over de vraag hoe je de tekst moet beoordelen. Als schrijver én lezer weet hij dat lezen onderhandelen is: in ruil voor de tekst levert de lezer zich, als die tekst goed genoeg is, uit. Maar soms gaat de schrijver bewust of onbewust verder, hij geeft zich bloot of zoals Max Frisch dat noemde, hij verraadt zich: ‘Als je zelf kwellingen creëert in naam van het schrijven, wordt de afgod va...

Een korte verhandeling over korte verhandelingen

1) Korte verhandelingen kunnen over alle onderwerpen gaan die de hedendaagse mens dwarszitten, die hem fascineren, beangstigen, verlangens in hem opwekken. Van de neus tot Helmond, van dankbaarheid tot verontwaardiging, van romantiek tot performancekunst, van vlees tot verveling, van Israël tot België.

2) De korte verhandeling is een essentialistische verhandeling, het overbodige is gekapt. Wat blijft is het geraamte, het skelet, de basis. Vo...

Dit jaar hield Arnon Grunberg de 4 mei-lezing in een lege Nieuwe Kerk te Amsterdam. Hij stelde onder meer dat uitsluiting en stigmatisering van een minderheid vroeg of laat andere, en uiteindelijk álle minderheden zal treffen.

Grunbergs woorden werden met instemming en lof ontvangen, maar ook kreeg hij te maken met enkele doodsbedreigingen en andere uitingen van haat.

In Als ze het over Marokkanen hebben zijn naast deze lezing vier teksten opgenomen waarin Grunberg zijn jeugd, de Joodse iden...

‘"Het mooiste aan de Voetnoot was de kortheid vind ik. Weg met al het overbodig hout," schreef een bevriende journalist nadat de laatste Voetnoot,

op 16 mei 2018, in de Volkskrant was verschenen. Ik vermoed dat de aantrekkingskracht van de Voetnoot inderdaad te danken was aan de lengte, zelfs zij die moeite hebben hun aandacht bij teksten te houden werden bediend. In de allereerste Voetnoot op 29 maart 2010 stelde ik dat ik de menselijke komedie van voetnoten wilde voorzien. Of ik daarin be...

De bewaakte grensovergang is het punt waar de staat iedereen als verdachte beschouwt, daar moet men zijn onschuld bewijzen.

Daar wordt verschil gemaakt tussen ingezetenen en niet-ingezetenen, want hoezeer sommige grenzen ook onzichtbaar zijn geworden, zij markeren nog altijd het punt waar de ene wet ophoudt en de andere begint.

Zeker sinds 9/11 gaat het debat over de vluchteling, die ook gelukszoeker, illegaal of crimineel wordt genoemd. Telkens valt dan de naam George Soros, die al dan niet ...