Negentiende-eeuws gedrag in de eenentwintigste eeuw, zo noemde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry de inval van Rusland op de Krim. Legers worden nog steeds gebruikt om gebieden te veroveren. Tot voor kort werd de wereld geconfronteerd met westerse machtspolitiek. Nu doen ook opkomende landen aan landjepik. Zo kwam China recent met buren in conflict over grondstofrijke zeegebieden. In dit Elementaire Deeltje maakt Rob de Wijk duidelijk dat machtspolitiek een essentieel o...

Ze waren verliefd maar konden door omstandigheden niet samen verder. Ria, weduwe, en Edwin, gescheiden, komen elkaar een half leven later opnieuw tegen en besluiten nooit meer uit elkaar te gaan. Ze brengen vele gelukkige jaren met elkaar door - totdat Ria tekenen van dementie begint te vertonen. Al snel herkent ze Edwin niet meer en begint te schreeuwen als ze hem ziet. Hij blijft zich liefdevol over haar ontfermen, maar haar toestand verslechtert zo dat hij het uiteindelijk niet meer voor h...

Sla een krant open en je merkt: 'geopolitiek' is in zwang. Maar wat betekent die term eigenlijk? Herman van der Wusten en Virginie Mamadouh vertellen de bewogen geschiedenis van het begrip geopolitiek en verduidelijken de uiteenlopende betekenissen. Voorbeelden uit de politieke praktijk in alle delen van de wereld worden behandeld aan de hand van tekst, beeld en kaarten. Nederland en de Europese situatie krijgen bijzondere aandacht.

Het begrip 'nationalisme' is terug van weggeweest, ook binnen Europa. Ondanks de toenemende globalisering is het nationalistische denken de afgelopen jaren alleen maar sterker geworden. Maar deze liefde voor het vaderland heeft sinds de 20e eeuw wel een ander gezicht gekregen. Joep Leerssen geeft een historisch overzicht van de opkomst en ontwikkeling van het nationale denken in een culturele en ideeënvormende context. Hij laat zien hoe dit denken na 1800 een allesbeheersende, politieke ideo...

Dit Elementaire Deeltje reflecteert de langdurige populariteit van archeologie. Voor de één is het een hobby, voor de ander een carrière, maar in alle gevallen omvat het ruim tweeënhalf miljoen jaar wereldgeschiedenis. En archeologie is meer dan alleen romantisch opgraven: ook theorievorming, technologie en wetenschap spelen een belangrijke rol. Paul Bahn geeft een pakkend kijkje in de keuken van de hedendaagse archeoloog.

Avonturen op de motor in de voetsporen van Napoleon In december 2012 schaft Sylvain Tesson enkele antieke Russische motoren met zijspan aan en scheurt op deze Urals samen met een stel vrienden van Moskou naar Parijs. De reis is meer dan een mannenavontuur. Tesson volgt het winterse, terugtrekkende spoor van Napoleon en zijn Grande Arm

Op 14 mei 1940, de dag dat Nederland capituleert, besluit de Joodse biologiestudent en beginnende dichter Leo Vroman dat hij weg moet uit Nederland. Hij vlucht per boot naar Nederlands-Indië, waar hij onder de wapenen geroepen wordt in een oorlog die hij dacht verlaten te hebben. Lange jaren in Japanse kampen volgen.

In Nederland weet zijn geliefde, Tineke Sanders, algauw niet meer waar hij is en hoe het hem vergaat. Ze blijft wachten. Maakt haar medicijnenstudie af en schrijft brieven die h...

Gaan wetenschap en religie hand in hand? In de media worden deze twee thema's vaak gezien als uitersten. In dit Elementaire Deeltje stemt Thomas Dixon, door zijn alternatieve benadering, tot nadenken. Hij onderzoekt niet alleen de belangrijkste filosofische vragen van het debat rond wetenschap en religie, maar exploreert ook de sociale, politieke en ethische context van wat door velen wordt gezien als het belangrijkste debat in de moderne tijd.

De Trojaanse Oorlog speelt een centrale rol in de klassieke mythologie. De verhalen rondom deze oorlog hielden niet alleen een groot schrijver als Homerus of Vergilius in hun greep, maar krijgen ook vandaag nog veel aandacht in het onderwijs, de popcultuur en het academische debat. Dit Elementaire Deeltje onderzoekt de twee belangrijkste vragen: heeft de Trojaanse Oorlog echt plaatsgevonden en zo ja, waar?

Na haar romans waagt Marente de Moor zich nu aan verhalen, die aan intensiteit en verbeeldingskracht niet voor haar bekende werk onderdoen. De mensen die zij in hun dagelijkse levens beschrijft hunkeren allemaal naar intimiteit, maar vinden die niet zomaar bij de ander. Tegen de achtergrond van hun knusse interieurs en gewoontes steekt dit gemis tragisch af, en alleen de verbeelding biedt nog troost.

Een gelukkig getrouwde man blijkt opeens over bijzondere gaven te beschikken; een jonge vrouw...