Søren Aabye Kierkegaard (1813-1855) was theoloog en filosoof maar noemde zichzelf het liefst «anti-filosoof» en «een religieus schrijver». Dikwijls wordt hij gezien als de eerste existentialistische denker over het menselijk tekort. Het diep doorvoelde besef dat wij mensen onherroepelijk ons leven zullen verliezen en zullen verdwijnen alsof we nooit hebben bestaan, vormt de basis van al zijn werk. Hoewel hij zeer kritisch stond tegenover de christelijke kerk als institutie, was Kierkegaa...

"Het gaat erom een waarheid te vinden die voor mij waarheid is, de idee te vinden waarvoor ik wil leven en sterven."

Met deze woorden schreef de jonge Søren Kierkegaard (1813-1855) zich de onsterfelijkheid in. Ze zijn ontleend aan zijn dagboekaantekeningen die hij in de zomer van 1835 in Gilleleje schreef, en vormen de kiem van een omvangrijk en invloedrijk oeuvre in de geschiedenis van de wijsbegeerte en de theologie.

In Kierkegaards dagboeken wordt het fameuze 'Gilleleje-fragment' voorafge...

Verschenen in de serie: Søren Kierkegaard Werken

Wat is dat voor ziekte die "tot de dood" is? Het is de ziekte van de vertwijfeling. Aan de hand van het pseudoniem Anti-Climacus gebruikt Kierkegaard een uiterst scherp scalpel om zijn diagnose te stellen. Geduldig analyserend legt hij laag na laag de verschijningsvormen van de vertwijfeling bloot. Daarbij stoot hij op verschillende vluchtwegen die mensen gebruiken om hun vertwijfeling, of die nu bewust is of niet, al dagdromend te verdoezelen...

Vertaling: Hans van Munster†

Geheel herzien door Pieter van Reenen

Eindredactie en verklarende noten: Udo Doedens, Pieter van Reenen en Pieter Vos

Nawoord: Pieter Vos

In het voor Europa gedenkwaardige jaar 1848 verschijnt niet alleen Het communistisch manifest van Karl Marx maar ook 'Christelijke toespraken' van Søren Kierkegaard. Geïnspireerd door gebeurtenissen in Parijs klinkt in dat jaar in heel Europa de roep om hervormingen, zoals persvrijheid, een nationale grondwet en parlementaire de...

In zijn hoofdwerk 'Of – Of' reflecteert Kierkegaard via uiteenlopende pseudoniemen op zijn verbroken verloving met Regine Olsen. Tegelijkertijd gaat hij in gesprek met de grote literaire en filosofische stromingen van zijn tijd. Zijn eerste pseudonieme werk veroorzaakte veel commotie en was meteen een daverend succes. Het boek wordt nu al bijna twee eeuwen in vele talen en vanuit een diversiteit aan interesses gelezen. De veelstemmigheid van het werk, de literaire en filosofische kwalitei...

'Opbouwende toespraken in verschillende geest' bevat enkele hoogtepunten uit Kierkegaards schrijverschap. De bekende toespraak 'Zuiverheid van hart is één ding te willen' belicht de thematiek van vertwijfeling en zelfwording. Kierkegaard doet dat in een stijl die opbouwend en tegelijk ook beeldend en ironisch is. In het tweede deel van het boek verschijnen de lelies op het veld en de vogels in de lucht als verrassende leermeesters in onbezorgdheid en menselijkheid. In het laatste deel laat ...

Ironie

Søren Kierkegaard

Kierkegaard is misschien wel bij uitstek de denker van de ironie. Keer op keer haalde hij in zijn werk de filosofische conventies van zijn tijd onderuit. Ironie is voor hem een ‘afbijtmiddel’ tegen de pseudogoddelijke pretenties van systeemdenkers als Descartes en Hegel. Het stelt hem in staat te protesteren tegen de romantiek en de daarmee verbonden pathetische zinloosheid. En passant kan hij met zijn beheerste ironie de burgerlijke cultuur belachelijk maken. In dez...

In 1848 heeft Søren Kierkegaard al een omvangrijk oeuvre geschreven. Een groot deel daarvan is onder verschillende pseudoniemen verschenen. Wanneer in de zomer van dat jaar een tweede druk van zijn eerste pseudonieme werk, 'Of/Of', in het verschiet ligt, vindt Kierkegaard het wenselijk die uitgave te voorzien van een toelichting - temeer daar hij overweegt een punt achter zijn werkzaamheid als schrijver te zetten. Daartoe schrijft hij in de zomer van 1848 'Het gezichtspunt voor mijn schrijve...

Thomasine Gyllembourg: Twee tijdperkenSøren Kierkegaard: Een literaire recensieVertaling: Annelies van Hees & Frits FlorinEindredactie: Frits Florin, Annelies van Hees & Onno ZijlstraNawoord: Annelies van Hees & Frits FlorinDeze uitgave is de unieke combinatie van de aantrekkelijke, typisch negentiende-eeuwse, anoniem gepubliceerde roman van de Deense schrijfster Thomasine Gyllembourg uit 1845 en Kierkegaards fors uitgevallen 'recensie' - een boek op zichzelf - van deze roman.De roman is een...