Op de plaats van de Stopera in Amsterdam lag ooit Vlooienberg, een aangeplempt eiland in de Amstel. In de zeventiende eeuw ontstond hier een levendige migrantenbuurt met houthandelaren, kooplieden, middenstanders, ambachtslieden, enz. van alle religieuze gezindten en uit alle hoeken van de wereld. Het eiland vormde het kerngebied van de Amsterdamse Jodenbuurt, tot de vernietigingen in de twintigste eeuw.

Maarten Hell reconstrueert het dagelijks leven vanaf de aanleg in 1596 tot 1815. Hij laa...

De criminaliteitscijfers schoten tijdens de Tweede Wereldoorlog omhoog, vooral voor diefstal en vermogensdelicten. Niet alleen mensen met een vooroorlogs strafblad maakten zich hieraan schuldig, ook voorheen 'nette' burgers. Sommigen voelden zich door de bezettingsomstandigheden gedwongen om te stelen, anderen maakten misbruik van de situatie.

Hoe rechtvaardigden verdachten hun misdrijven voor zichzelf en voor anderen? Beschouwden ze diefstal tijdens de bezetting überhaupt nog als misdrijf? ...

In de naoorlogse jaren was Ellen Warmond (1930-2011) een geliefde dichter. Vanaf

haar debuut Proeftuin (1953) wist ze haar soms duistere wereldbeeld te vertolken in

toegankelijke en vaak geestige gedichten. Ze was een bijzondere stem in de literaire

wereld: ze was behalve terughoudend en introvert, hoogst eigenzinnig. Geef niet

mee! vertelt haar levensverhaal. Van een subtiel maar onmiskenbaar – door de

oorlog getekende jeugd – in Rotterdam, naar een al snel gekortwiekte carrière als

bal...

In 1600 trokken gevluchte Antwerpse lutheranen in een schuilkerk aan het Spui

in Amsterdam. Ze werden gedoogd door het calvinistische stadsbestuur, maar

niet erkend. Dat veranderde in de loop van de 19e eeuw, nadat de vrijheid van

godsdienst werd ingesteld. De in Amsterdam geboren architect, aannemer en

makelaar Carel Bögeholtz speelde een voorname rol in dit emancipatieproces.

Onder invloed van het Luthers Genootschap, waar Bögeholtz een belangrijke

positie bekleedde, ontworstelden de gelo...

Over Pierre Cuypers, architect van het Centraal Station en het Rijksmuseum in Amsterdam en talloze kerken zijn al meer boeken verschenen. Dit is het eerste over zijn zoon Joseph die ook een groot oeuvre aan kerken heeft nagelaten met daarnaast villa’s, woningbouwcomplexen en de Effectenbeurs in Amsterdam. Opvallend zijn de vele uitbreidingsplannen door het hele land waarmee hij zich toonde al een modernen stedenbouwer met een voorliefde voor tuinwijken. Het onderzoek leverde op dat hij een ...

‘Camera loopt…’ Hoe vaak Jaap van Deurzen, oorlogsverslaggever van

RTL Nieuws, dit zinnetje de afgelopen dertig jaar heeft gehoord, is niet meer te

tellen. Meer dan dertig jaar vliegt Van Deurzen van de ene brandhaard naar

de andere en verslaat op onnavolgbare wijze de gruwelen van de oorlogen in

voormalig Joegoslavië. Hij is tegelijkertijd getuige van de sektarische ellende

in Belfast, de waanzin van de genocide in Rwanda en de verwoestende werking

van de Tsunami op Sumatra. De dag di...

Rond 1270 schreef de beroemde Vlaamse dichter Jacob van

Maerlant Der Naturen Bloeme. Het is een vertaling-op-rijm van

Liber de natura rerum van de geleerde Thomas van Cantimpré.

Dankzij Maerlant kon iedereen die geen Latijn kende, lezen over de

mens, zoogdieren, vogels, vissen, insecten, bomen, planten,

wondervolkeren, monsters, metalen en edelstenen. Maerlant

vertaalde niet slaafs: hij voegde details toe over de natuur in zijn

omgeving en wijze lessen die de mens van de natuur kan leren.

In...

In de discussie over crisis in de multiculturele samenleving wordt vaak vergeten

dat meer dan een miljoen Nederlanders een band met het Nederlands-Indische

koloniale verleden hebben. In Ons Indisch erfgoed gaat Lizzy van Leeuwen de

culturele en politieke sporen na van Indische Nederlanders in Nederland vanaf de

Tweede Wereldoorlog. De geschiedenis van hun culturele inbedding vertelt het

verhaal van een groeiende en omstreden claim op Indisch erfgoed. Maar de vraag

is of het Indisch erfgoed ex...

De huidige opkomst van het antisemitisme in Nederland vraagt om meer

historische context. Die vind je onder meer in onze taal. Van oudsher telt het

Nederlands namelijk vele honderden woorden en uitdrukkingen waarin joden

figureren. Denk aan uitdrukkingen als twee joden weten wat een bril kost,

iemand afschepen met een jodenfooi, aan de joden overgeleverd zijn. Over geen

enkele minderheid bestaan er zo veel. In dit boek onderzoekt Ewoud Sanders

hun herkomst. Hij laat zien hoezeer die woorden e...

Hoogopgeleiden in Nederland zijn bevoorrecht maar ook bang.

Ze streven naar goede diploma’s en leuke banen, waarmee

ze het liefst ook nog iets bijdragen aan een betere wereld.

Maar buiten de lijntjes kleuren doen ze niet, uit angst om aan

status en inkomen te verliezen. In De net-niet elite onderzoekt

Dylan van Rijsbergen de tegenstrijdige belangen, waarden en

neuroses van deze groep. Hij vertaalt werk van Amerikaanse

denkers over klasse naar de Nederlandse context, en kijkt

door die bril n...