Europa. Voor de een slaat de naam op een staatkundig samenwerkings- en eenwordingsproject, voor de ander op 'Brusselse' instanties en regels waarmee Nederlanders te maken krijgen. Soms wordt gedoeld op een soort gemeenschap die probeert haar gezamenlijke economische en politieke belangen staande te houden op het wereldtoneel. Achter deze tegenstrijdige en stuk voor stuk omstreden betekenissen schuilt een vaag geheel van associaties en connotaties: de beeldvorming.In Spiegelpaleis Europa analy...

Frans Kellendonk schreef ooit: ‘Ethiek betekent voor het “ik”: het kwaad in zichzelf onderkennen. Zonder die twijfel zou zijn denken geautomatiseerd en dus niet meer creatief zijn. De eerste impuls tot een verhaal krijgt een schrijver wanneer hij het met zichzelf oneens is. Twijfel en geloof zijn voor hem complementaire tegengestelden. […] Ook al schrijft hij [de schrijver] over ideeën die hem als burger heilig zijn, in zijn roman zal hij ze op losse schroeven zetten, belachelijk mak...

Toevalligheden, vingerwijzigingen, voorzienigheid.

Over katholiek geloof, schaamte en de voorsprong van de homoseksueel.

Frans Kellendonklezing 2022

Sinds 1993 wordt aan de Radboud Universiteit Nijmegen jaarlijks de Frans Kellendonklezing gehouden ter nagedachtenis van de in 1990 overleden schrijver Frans Kellendonk.

De lezingen zijn geen van alle literatuurwetenschappelijke verhandelingen óver Kellendonks leven en werk – een dergelijke aanpak zou de schrijver zeker niet op prijs gesteld h...

In de Daendelslezing van 2022 tackelt Dorothee Sturkenboom de moderne boreale ideologie door de voorgeschiedenis daarvan te onderzoeken. Inzoomend op de late achttiende eeuw, legt ze haar vinger op de zwakke plekken van het noordelijke superioriteitsdenken.

De late achttiende eeuw was een periode waarin Nederlandse intellectuelen zich – net als nu – grote zorgen maakten over de staat van het land en zich afvroegen wat er nog resteerde van de eigen nationale identiteit. En net als nu zocht...

Binnen de wetenschap vormen disciplines de veilige omheining voor onderzoek en onderwijs. Hun grenzen worden voortdurend bewaakt en bevestigd. Tegelijkertijd vertonen wetenschappers de onbedwingbare neiging hun disciplinegrenzen te overschrijden. In Over de grenzen van disciplines wordt dit geïllustreerd met drie fundamentele problemen van de sociale wetenschappen.

Allereerst verkeren de sociale wetenschappen vanaf hun ontstaan in de negentiende eeuw

in het spanningsveld tussen natuurwetensc...

HET VERTROUWEN ZOEK

De kabinetsformatie 2021/22 geëvalueerd

Bijna driehonderd dagen na de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021 verscheen het kabinet Rutte IV op de trappen van Huis ten Bosch. Er was een uitzonderlijk lange formatie nodig geweest om te komen tot een kabinet dat dezelfde coalitiesamenstelling had als het voorafgaande (VVD, D66, CDA en ChristenUnie). In opdracht van het presidium van de Tweede Kamer evalueerde een commissie van vier – twee historici, een staatsrechtsgel...

Na 11 september 2001 waren commentatoren het over één ding eens: de aanslagen zouden een einde maken aan het postmodernisme en alles wat daarmee werd geassocieerd. Thomas Vaessens laat zien dat in de literatuur al langer aan het postmodernisme werd getwijfeld. Eind jaren tachtig vroegen schrijvers zich al af of ze niet te ver waren doorgeschoten in hun neiging tot ‘deconstructie’. Hadden ze het niet onmogelijk gemaakt ergens in te geloven – in het nut van literair engagement bijvoorbeeld...

Gewijzigde en aangevulde herdruk

Al zolang oorlogen bestaan, wordt er geplunderd. Het zal daarom niemand verbazen dat ook geallieerde soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog zich aan plundering schuldig maakten. Maar waarom deden ze dat op het grondgebied van een bevriende natie? Onderzoek naar wat zich afspeelde in de regio Nijmegen leidt tot een onthutsende conclusie: met name in de geëvacueerde gebieden van de gemeenten Ubbergen, Millingen, Groesbeek, Mook en Middelaar, Ottersum en Gennep...