Tijdens de Tweede Wereldoorlog boog de Nederlandse regering in Londen zich over de vraag hoe het na de oorlog met het land verder moest. Politieke en maatschappelijke vernieuwing was het veel gehoorde antwoord. Een hoofdrol was hierbij de verzetsstrijders toebedacht, die hadden immers karakter getoond. Bestraffing van de andere groep, de ‘foute’ Nederlanders, was vanzelfsprekend.

Er kwam speciale wetgeving om het land te zuiveren van verraders, collaborateurs, profiteurs en ander gespuis...

Hoe kan het dat de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, die zo hartstochtelijk vecht tegen de

Spaanse overheersing en voor de vrijheid, mee gaat doen aan de internationale slavenhandel?

Hoe sussen kooplieden, huisvrouwen en dominees hun geweten tijdens de kerkdienst op zondag?

Was Nederland de grootste en wreedste slavenhandelaar van het westelijk halfrond?

Het zijn vragen die in talloze variaties worden gesteld wanneer het Nederlandse slavernijverleden ter sprake

komt.

Deze geactualise...

Dodo Berretty (1925-1980) was ‘een van de grootste fotojournalisten van zijn tijd’, aldus het gerenommeerde Parijse fotoagentschap Gamma-Rapho. De vanuit Frankrijk werkende fotograaf en schrijver werd geboren als zoon van de rijkste man van Nederlands-Indië, verloor vrijwel alles na de dood van zijn vader, werd verzetsman in Nederland en daarna oorlogsvrijwilliger in Indië, en zat na de oorlog met zijn camera de wereldgeschiedenis op de hielen. Met zijn fotoreportages over de dekolonisa...

Het Stedelijk Gymnasium van Arnhem is de op één na oudste school van Nederland. Meerdere malen leek het gymnasium afgeschreven, zoals in 1870,toen de school nog maar elf leerlingen telde, of in 1967 bij de invoering van de Mammoetwet. Hoewel het gymnasium deze bestaanscrises ternauwernood overleefde, bleek het telkens weer in een behoefte te voorzien.

Niek Nelissen, die bijna veertig jaar als leraar geschiedenis op het Arnhemse gymnasium werkte, is in het rijke archief van de school gedoken...

Gedurende de gehele industriële periode (1870-1970) zorgden de textielfabrieken van de fabrikantenfamilie Ter Kuile voor veel werkgelegenheid in Enschede. Verschillende takken van de familie kunnen tot de belangrijkste werkgevers van de stad worden gerekend. De familie stichtte vier grote fabrieken: de bontweverijen Nico ter Kuile, Ter Kuile Cromhoff en E. ter Kuile, en de spinnerij B.W. & H. ter Kuile, later Tubantia. Buiten hun bedrijf speelde de familie een belangrijke rol in het dagelijk...

Meer dan zestig jaar hebben de brieven die Annie Otten-Wolff aan Jacques Presser schreef onaangeroerd in Pressers nalatenschap gelegen vóór haar zoon Daniël Otten ze kreeg. Presser - die als eminent historicus steeds pleitte voor persoonlijke elementen in de geschiedschrijving - had de brieven bewaard om hem als volwassene de mogelijkheid te geven zijn in Bergen-Belsen vermoorde moeder te leren kennen. In de aangrijpende brieven is sprake van hartstocht, van liefde, van empathie en ook van...

Pedagoog Kees Boeke (1884-1966) richtte in de jaren 20 van de vorige eeuw de befaamde school de Werkplaats in Bilthoven op. In Tiendesprongen vertellen Jos Heuer en Henk Willems, twee oud-docenten van de Werkplaats, over Boekes unieke visie op het universum, de tijd en de snelheid. Zij volgen hierbij diens succesvolle idee over tiendesprongen: van de eerste tekening, getoond op een onderwijstentoonstelling in 1927 in het Stedelijk Museum, tot de publicaties erover eind jaren 50 en de wereldwi...

Waarom duurde het zo lang voordat het Koninkrijk der Nederlanden slavernij in de koloniën afschafte? Bescheiden kritiek was er al sinds de zeventiende eeuw. Rond 1780 verschenen de eerste veroordelende boeken over het erbarmelijke slavenleven. John Stedman, Dirk van Hogendorp, Petronella Moens en Betje Wolff werden in Nederland voorlopers van een groeiende antislavernijbeweging.

In 1842 werden drie verschillende burger-petities aan de koning aangeboden met verzoeken om de slavernij af te sch...

Te midden van een strijd om macht en religie vluchtte in 1537 de laatste katholieke aartsbisschop van Noorwegen, Olav Engelbrektsson, naar de Nederlanden van Karel V. Op zijn vlucht nam de kerkvorst een groot deel van de schat van de Nidaroskathedraal in Trondheim mee, waaronder de bijl van Sint-Olav, twee kronen, kelken, monstransen en andere kostbaarheden. Dit boek volgt het spoor van de aartsbisschop, zijn gevolg en de kerkschatten.

Het deel van de schat dat de aartsbisschop meenam, belan...

Duizenden Nederlanders namen in de tweede helft van de negentiende eeuw de wapens op om in Italië te strijden voor de Kerkelijke Staat. Een vergeten oorlog die zich afspeelde op een zijtoneel van oplopende conflicten tussen Europese grootmachten.

Na een oproep van paus Pius IX om het 'Erfgoed van Petrus' te verdedigen, leverde Nederland de meeste vrijwilligers, veelal boerenzonen en ambachtslieden. Priesters die zich hadden ingezet voor de werving, troostten ouders als hun zoon als martelaar...