Veel benaderingen van waanzin zijn negatief: ze benadrukken wat waanzin niet kan en reduceren hem tot een defect. De Franse filosofen Gilles Deleuze en Félix Guattari verwerpen deze eenzijdigheid. De waanzin is tot veel meer in staat, hij probeert zichzelf te redden en kan dus antwoorden op de problematiek die hem bestookt.

In Hoe schizofrenie zich redt onderzoekt Paul Moyaert hoe de waanzin in staat is zich te verweren en of dat verder gaat dan alleen zelfverdediging. Zorgt schizofrenie voo...

In het oeuvre van Michel Foucault neemt zijn vierdelige Geschiedenis van de seksualiteit een bijzondere plaats in. Hij werkte er de laatste tien jaar van zijn leven aan, gooide in die periode zijn aanvankelijke planning van het werk ondersteboven en zou het project uiteindelijk niet voltooien. Aanvankelijk wilde Foucault het discours over ‘de seksualiteit’ vanaf de 18e eeuw analyseren. Maar de thematiek van het afgedwongen spreken over seksualiteit, de mogelijkheden van verzet en vrijheid...

In het afgelopen decennium stond de hebzucht in het middelpunt van de belangstelling. Alom werd zij beschouwd als de oorzaak van de financiële ineenstorting en de economische crisis die daarop volgde. Toch moest ze tegelijk haar nut bewijzen en de kwakkelende economie uit het slop trekken.

Hebzucht was de oorzaak van de ziekte, maar ook het medicijn. Deze curieuze ambiguïteit heeft ontegenzeglijk historische wortels. In de afgelopen duizend jaar is de kritiek op het kwaad van de hebzucht no...

De Italiaanse filosoof Antonio Gramsci (1891-1937) staat wereldwijd bekend als een van de belangrijkste marxistische denkers. Volgens zijn tegenstanders waren zijn ideeën levensgevaarlijk: het fascistische regime van Benito Mussolini probeerde hem monddood te maken en zette hem jarenlang achter de tralies. Maar Gramsci liet zich niet het zwijgen opleggen en schreef in de gevangenis een baanbrekende reeks notities over filosofie, politiek en cultuur die nog steeds actueel zijn.

'Alle mensen z...

In een van zijn talrijke avonturen wil baron von Münchhausen met zijn paard over een moeras springen, maar komt er middenin terecht. Geen nood, zegt hij, grijpt zich bij de staart van zijn pruik, tilt zich met paard en al uit de poel en zet zich veilig op de andere oever neer. Het punt van waaruit Münchhausen zich uit het moeras optilt: dit is het moderne subject, de grond van ons Ik. Ziehier in een notendop de kernintuïtie die, aldus Lacan, aan de basis van Freuds psychoanalyse ligt.

I...

De Franse historicus en filosoof Pierre Rosanvallon is een van de spraakmakendste denkers over de hedendaagse democratie. Hij gaat niet uit van een normatief ideaalmodel van democratie, maar vertrekt vanuit het historische gegeven dat de democratie steeds opnieuw en hooggestemde verwachtingen en hoop wekt, maar evenzeer gepaard gaat met teleur- stellingen, verwarring en weerstand. Origineel, erudiet en nauwgezet beschrijft Rosanvallon de geschiedenis van die permanente spanning.

In De democra...

De afgelopen vijftig jaar speelde het geheugen een cruciale rol in veel academische en maatschappelijke debatten. De kunst van het vergeten. Naar een filosofie van de vergankelijkheid wijst op de grenzen van deze memory boom. Stéphane Symons laat zien dat het geheugen niet langer in staat is om adequaat te antwoorden op de uitdagingen van de hedendaagse samenleving.

Het werk van enkele van de meest toonaangevende denkers uit de twintigste eeuw staat hierbij centraal. In het spoor van Friedri...