Door de coronacrisis is eens te meer de ingewikkelde relatie tussen politiek en wetenschap blootgelegd. Het kabinet bestrijdt de pandemie op basis van adviezen van wetenschappelijke experts, die verondersteld worden neutraal én onafhankelijk te zijn. De beleidskeuzes die daaruit volgen worden steeds meer onderwerp van (politieke) discussie, waardoor ook de adviseurs zelf onderdeel van het politieke debat worden. Dit jaarboek belicht deze interactie tussen politiek en wetenschap vanuit divers...

Leon Battista Alberti, in 1404 in Genua geboren, was een van de hoofdfiguren uit de Italiaanse renaissance. Hij was schrijver, filosoof, schilder en architect, en theoreticus van de architectuur, de schilderkunst en de beeldhouwkunst. Zijn De re aedificatoria (Over de bouwkunst) uit 1452 kan worden gezien als een tegenhanger van de Tien boeken over architectuur van de Romeinse architect Vitruvius en geldt als het startpunt van de architectuurtheorie van de Renaissance.

Alberti benadrukte dat ...

Het fascisme is diep in onze cultuur en historie geworteld

Miljoenen Europeanen geloofden in de vorige eeuw heilig in het fascisme. Deze

nieuwe, revolutionair-utopische ideologie en massabeweging bood haar geestdriftige

aanhangers grootse idealen om voor te leven, te sterven en te doden. Het fascisme

beloofde een nieuwe samenleving, een nieuwe cultuur en zelfs een nieuwe

mens. De geschiedenis van de twintigste eeuw kan onmogelijk begrepen worden

zonder de ideologie van het fascisme en de oors...

Het is nog niet eens zo heel lang geleden dat de angst voor onkuisheid als een klamme deken over het katholieke volksdeel lag. Zo was voor ongehuwden elke vorm van seksuele opwinding streng verboden, maar was ook het liefdesleven van gehuwden aan strenge regels onderhevig.

De katholieke geestelijkheid bemoeide zich indringend met het intieme leven van de gelovigen. Maar wat wisten priesters eigenlijk van seksualiteit? Op basis van niet eerder bestudeerde bronnen geeft René Bastiaanse een ver...

Amsterdam staat al jaren internationaal bekend als een tolerante stad met een bloeiende homogemeenschap. Door de eeuwen heen heeft de stad zich ontwikkeld tot een zeer liberale en homovriendelijke stad: zij was zelfs een periode Gay Capital of the World. Deze vrijheden zijn echter niet zonder slag of stoot verkregen.

Amsterdam. Een roze geschiedenis schildert het verhaal van de homogemeenschap in de hoofdstad: van heimelijke homoseksuele praktijken in kroegen en krochten aan het begin van de ...

Hoe kwam het dat de Republiek in de zeventiende eeuw kon uitgroeien tot een wereldmacht? Welke rol speelde Nederland in de eeuwen daarna op het internationale toneel? Wat was kenmerkend voor de Nederlandse economie sinds de zestiende eeuw? Hoe ontwikkelden zich de politieke verhoudingen in het binnenland? Welke rol speelde de ‘verzuiling’ en hoe zijn de opkomst van het populisme en de huidige partijpolitieke versplintering te verklaren?

In zijn antwoord op deze en andere vragen geeft Fris...

Aan het eind van de zeventiende eeuw draaide de trans-Atlantische slavenhandel op volle toeren. Vanuit West-Afrika werden onder onmenselijke omstandigheden miljoenen tot slaaf gemaakten naar Noord-en Zuid-Amerika gebracht, van wie 600.000 op Nederlandse schepen. Een van hen was Kaási.

Al lang voordat het debat over de slavernijafschaffing op gang was gekomen, voerden aan het begin van de achttiende eeuw tot slaaf gemaakten in Suriname een heftige strijd. Marrons, gevluchte tot slaaf ge...

De oudheid is pluriformer en minder klassiek dan we denken.

De verhalen die we elkaar vertellen laten zien wie we zijn. En ook de manier waarop we ze vertellen verraadt aspecten van onze persoonlijkheid. Zo heb je veelvormige, weelderige doolhoven van verhalen als De vertellingen van Duizend-en-een-nacht, waar de lezer maar al te graag in verdwaalt, het ‘oosterse’ archetype. Daartegenover staat het westerse: verhalen uit één stuk over een held op weg naar zijn einddo...

Sinds de Toeslagenaffaire regent het rapporten en commentaren over het probleem van de ontoegankelijke overheid: burgers verdwalen in een woud van uitvoeringsorganisaties. Ze worden geacht zelfredzaam te zijn, maar hun (digitale) geletterdheid is ontoereikend. De overheid heeft haar ‘loketfunctie’ verzaakt en moet haar dienstverlening laagdrempeliger maken. Zij moet zorgen dat iedereen weer mee kan doen.

In de Bataafse Republiek, zoals Nederland na de revolutie van 1795 ging heten, beston...

Mei 1940. Nog voor het Nederlandse leger zich overgeeft aan de Duitsers, stappen alle ministers op een torpedobootjager richting Engeland. Op de valreep overhandigen ze de sleutels van het land aan de hoogste ambtenaren van de tien departementen: de secretarissen-generaal. ‘Pas goed op het land en als het te gortig wordt moet je aftreden,’ luidt hun laatste instructie.

Wat doen de tien topambtenaren vervolgens? Hoe reageren ze op de eerste fases van de Jodenvervolging, op het inpe...