De stad die Antwerpen ooit geweest is, is vandaag de dag haast

onherkenbaar. Verwoest door de vlammen en bombardementen

van de wereldoorlogen is haar geschiedenis goed verstopt

achter een façade van herbouwde monumenten. Toch was de

havenstad ooit het middelpunt van de wereld.

Als handelscentrum kende Antwerpen in de zestiende eeuw

geen evenbeeld, en haar rijkdom en weelde leken ongeëvenaard.

De stad van Plantijn en Brueghel stond bol van de bedrijvigheid.

Bezoekers kwamen met hun koopwaar ...

Bloedbadnatie gaat over een epidemie die niet veroorzaakt wordt door een ziekte maar door wapens. Mannen, vrouwen, tieners, kinderen en zelfs baby’s zijn er het slachtoffer van. De schietpartijen vinden plaats in kerken, scholen, bioscopen en tijdens concerten. Paul Auster onderzoekt hoe Amerika’s liefde voor wapens ontstond bij de eerste Engelse kolonisten, die met hun vuurwapens de oorspronkelijke bevolking van het land verjaagden. Die geschiedenis van geweld leeft door tot de dag van v...

Waarom reageren we zo heftig op een spannende situatie? Hoe komt het dat mannen en vrouwen als ze ouder worden meer op elkaar gaan lijken? En waarom hebben oudere mensen meer behoefte aan zout eten?

Onze hormonen spelen bij veel alledaagse zaken een grote rol – vanaf het moment dat we verwekt worden tot de seconde dat we onze laatste adem uitblazen. Zo regelen ze onze ontwikkeling in de puberteit, zorgen ze voor een succesvolle zwangerschap en zijn ze leidend bij het verouderingsproces. De...

De geschiedenis van een grootvader bepaalt het heden van een kleinzoon: samen vertellen ze het verhaal van een eeuw waarin het wereldvuur oplaaide als nooit tevoren.

Wie is die man die binnen de familie wordt vereerd als een heilige? Willem Adema geldt als een visionair waterbouwkundige met een besmet verleden. Hij vecht aan Duitse zijde aan het oostfront om de olievelden van de Kaukasus te veroveren, maar halverwege de oorlog komt hij tot inkeer en sluit zich aan bij het verzet. Na zijn gevan...

Nadat ze stopte als Buitenhof-presentator maakte Marcia Luyten snel naam als columnist van de Volkskrant. Daar ontleedt ze veranderende verhoudingen in een revolutionaire tijd: een opwarmende aarde, onhoudbare ongelijkheid, de opkomst van extreemrechts, een pandemie en dictators op het wereldtoneel.

In dat tumult verschuift de macht. Na decennia business first zoeken economie en samenleving – met de politiek op afstand volgend – naar een andere ordening. Een waarin mens en natuur niet lang...

Maakt muziek mens en maatschappij beter? In de loop der tijd hebben filosofen zich met grote scepsis over die vraag gebogen. Plato waarschuwde dat muziek gevaarlijke veranderingen in de samenleving kan veroorzaken. Eeuwen later wees Adorno op de schadelijke kracht van jazz, die ons tot tamme burgers zou maken.

Alicja Gescinska is ervan overtuigd dat muziek eerder een verheffende dan een verderfelijke kracht bezit en een grote rol kan spelen in onze persoonlijke en morele ontwikkeling. Daar st...

De almaar langer wordende reeks letters van de lhbtiq+-community wordt vaak samengevat als de regenbooggemeenschap. Maar deze ‘community’ bestaat uit talloze scenes en subculturen. Lhbtiq’ers vinden herkenning bij elkaar in hun strijd naar (zelf)acceptatie, maar er zijn onderling ook grote contrasten in hun ervaringen en de levens die ze leiden.

Voor SPECTRUM interviewde Haroon Ali bekende en minder bekende lhbtiq’ers. Ali onderzoekt wat hen bindt – en welke maatschappelijke kwesties...

Microben hebben de loop van onze geschiedenis bepaald,

van de overwinning van Homo sapiens op de neanderthalers

tot de opkomst van het kapitalisme

Het succesverhaal van de menselijke soort wordt doorgaans toegeschreven aan onze

denk- en spierkracht, aan individuele en collectieve acties die de loop van de geschiedenis

zouden hebben bepaald. Maar overschat de mens zijn eigen rol niet drastisch? Wat

als niet de mens maar de microbe oorlogen won en wereldrijken ineen liet storten?

In Een geschie...

Daniel Finkelsteins moeder Mirjam was een dochter van de Duitse Alfred Wiener, een van de eerste personen die het existentiële gevaar van Hitler voor de joden voorzag: Wiener begon al in 1933 met een gedetailleerde inventarisatie van nazimisdaden. Uiteindelijk vertrok de familie naar Amsterdam en vervolgens wilden ze naar Londen vluchten, maar toen vielen de Duitsers Nederland binnen. De hele familie werd opgepakt en naar Bergen-Belsen gestuurd.

Finkelsteins vader Ludwik werd geboren in de P...

Aan het begin van de jaren tachtig was Amsterdam er slecht aan toe. Het straatbeeld werd getekend door vervallen panden en verslaafden. De werkloosheid liep op. Inwoners vertrokken massaal, kantoren verdwenen uit de binnenstad.

Tien jaar later was de leegloop voorbij. De economie trok aan en gaandeweg vond Amsterdam een nieuwe toekomst. Wijken verbeterden, fabrieken werden creatieve broedplaatsen, yuppen arriveerden, gezinnen wilden er weer wonen. Maar de laatste jaren trekt Amsterdam zoveel ...