De Nederlandse politiek van enkele eeuwen geleden was veel inclusiever dan we denken. Rond 1800 beleefde Nederland roerige tijden: het waren jaren van revolutie, strijd tegen Oranje en de Belgische Opstand. Tegen deze achtergrond namen individuen en groepen die niet behoorden tot de stedelijke, protestantse, mannelijke bestuurselite toch volop deel aan het politieke proces.

Zij deden dat door gebruik te maken van het belangrijkste politieke instrument van hun tijd: het indienen van verzoeksch...

Abraham Kuyper (1837-1920) was een wonderkind ‘met tien hoofden en honderd armen’. Hij schreef meer dan tweehonderd boeken, was een fanatieke bergbeklimmer en reisde de halve wereld rond.

Rond 1900 was hij een dominante figuur in politiek en samenleving. We kennen hem als oprichter en Kamerlid van de ARP, en ook als stichter van een Amsterdamse universiteit en van de Gereformeerde Kerken. Uiteindelijk werd hij premier van alle Nederlanders. Als een staatsman werd hij ontvangen doo...

Meeslepende familiegeschiedenis op de breukvlakken van Nederland, Indië en Europa

De familie Kessler bracht de grondleggers voort van twee van de grootste Nederlandse ondernemingen: Koninklijke Shell en Hoogovens. Daarmee stond ze aan de basis van een nieuwe wereld, gebouwd op olie en staal. In Nederlands-Indië hoopten de Kesslers rijk te worden, maar hun plannen voor plantages en andere ondernemingen liepen op niets uit en eindigden steevast in ruzie. Dit veranderde toen pat...

De president van de Verenigde Staten wordt wel gezien als de machtigste man ter wereld – maar nooit voor lang. Wanneer zijn opvolger de inaugurele eed aflegt, op 20 januari om 12 uur ‘s middags, gaat al zijn officiële invloed in één klap verloren. Vanaf het ontstaan van de VS tot heden zijn presidenten op allerlei verschillende manieren met pensioen gegaan. De een trok zich volledig terug, de ander vond een nieuw politiek ambt. Sommigen verzilverden hun presiden...

De Duitse politiek staat onder hoogspanning, en daarmee ook Europa. Sinds de val van de Muur is in de geschiedenis van Duitsland, naast vele successen, een aaneenschakeling van crises waar te nemen: de moeizame integratie van de voormalige DDR in de Bondsrepubliek, de hervormingscrisis van de nieuwe deelstaten, de crisis van de verzorgingsstaat, de bankencrisis, het asiel- en integratiebeleid en de opkomst van het populisme. Het Duitsland Instituut biedt met dit breed opgezette boek een actue...

Op verzoek van het kabinet heeft het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies een verkenning uitgevoerd van bronnen en wetenschappelijke literatuur die sinds 2002 beschikbaar zijn gekomen over de val van de enclave Srebrenica op 11 juli 1995. Deze verkenning richt zich op twee onderwerpen die recent in de publiciteit veel aandacht hebben getrokken: internationale politieke besluitvorming over het verlenen van luchtsteun, en voorkennis bij inlichtingendiensten over de Bosnis...

1891 was het jaar van de pauselijke encycliek Rerum novarum en van de rede van Abraham Kuyper op het Christelijk Sociaal Congres. Twee cruciale teksten voor de christendemocratie.

In mei 1891 kwam de encycliek Rerum novarum uit, waarin paus Leo XIII de uitwassen van de industriële samenleving aan de orde stelde en pleitte voor grotere sociale rechtvaardigheid. In november van dat jaar organiseerde de antirevolutionair Abraham Kuyper een Christelijk Sociaal Congres, waar hij betoogde dat de o...

Politici is niets menselijks vreemd. Ministers maken zich schuldig aan het onjuist of onvolledig informeren van de Kamer, Kamerleden lekken vertrouwelijke informatie of liegen over hun cv. Hoe hebben de normen ten aanzien van dit soort 'politieke zonden' zich in Nederland ontwikkeld? En hoe kunnen deze zonden in de toekomst worden tegengegaan? Over deze vragen gaat het Jaarboek. Zoals altijd bevat het ook herinneringen aan onlangs overleden (oud-)politici, recensies, interviews en een overzic...

Jos Smeets

DE GESCHIEDENIS VAN DE

NEDERLANDSE POLITIE

Verdeeldheid en eenheid in het rijkspolitieapparaat

Halverwege de negentiende eeuw werd er bij gebrek aan politieke eensgezindheid over de inrichting van het rijkspolitieapparaat naast de militaire Koninklijke Marechaussee een burgerlijke Rijksveldwacht opgebouwd. Toen de nadelen van deze tweeledige organisatie zich rond 1900 steeds sterker manifesteerden bleek het nog niet mogelijk om meer eenheid in it apparaat te scheppen. Tijdens het inter...

Guus Meershoek

DE GESCHIEDENIS VAN DE

NEDERLANDSE POLITIE

De Gemeentepolitie in een veranderende samenleving

In dit boek wordt voor het eerst het rijke verleden van de Gemeentepolitie in zijn geheel beschreven. Moderne stedelijke politie ontstond in Nederland relatief laat: rond 1880. Zij kreeg een eigen gezicht toen aan het begin van de nieuwe eeuw vrijzinnige politiechefs op zoek gingen naar een maatschappelijke taak voor hun personeel. In het interbellum kwamen de grote en ook wel sommige midd...