Nicolien Mizee is een fervent vogelaar. Al jaren houdt ze bij welke vogels ze heeft gezien, in kleine opschrijfboekjes. Van de torenvalk tot het puttertje, van hordes roze grutto’s tot een blauwborst die echt blijkt te bestaan: Mizee tekent ze na, beschrijft waar zij ze heeft gezien en hoe ze zich aan de schrijver openbaren. Zo is er een vogel met een kuif als een punker, een vogel die voortdurend wegvliegt en eentje die een feestpak aanheeft. In de loop van de boekjes transformeert Mizee v...

Het Stokstraatkwartier is met afstand het meest onwaarschijnlijke slachtoffer van de industriële revolutie. Als Maastricht rond 1840 uitgroeit tot de eerste industriestad van Nederland, woont hier nog de sjiek vaan Mestreech. Maar de stadspaleisjes raken gaandeweg bevolkt met arbeiders, scharrelaars, bedelaars en prostituees, of worden verbouwd tot kroeg of logement.

De disruptie die het Stokstraatkwartier tot een pauperbuurt heeft gemaakt, is onlosmakelijk verbonden met de industrialisatie...

Margaretha H. Schenkeveld (1928), de eerste vrouwelijke hoogleraar Nederlandse letterkunde, werd als meisje van twaalf verliefd op Arie Hoekstra (1912). Hij was haar leraar Grieks op het gymnasium in Alkmaar. Ze wachtte bijna vijfendertig jaar op hem, tot hij haar ook zijn liefde bekende.

Nu ze in de negentig is en al heel lang weduwe vertelt ze aan Jannetje Koelewijn hoe haar verlangen naar hem vervuld werd. Ze leest haar voor uit zijn liefdesbrieven en bergt ze snel weer op, want ach, ze w...

Tijs Goldschmidt bekleedde de Eugène Dubois wisselleerstoel (2021) aan de Universiteit Maastricht en sprak in die hoedanigheid met studenten over leven en werk van Eugène Dubois, de allereerste paleo-antropoloog die fossiele resten vond van een mensensoort die al op Java rondliep lang voordat- omstreeks 250.000 jaar geleden – Homo sapiens ontstond.

Tegenwoordig wordt gedacht dat het om Homo erectus ging. Dubois deed volgens sommige vooraanstaande onderzoekers briljant en Nobelprijswaard...

Lina Issa vertrekt naar Nederland om een kunstopleiding te volgen. Als ze haar familie wil bezoeken in Libanon blijkt haar studentenvisum verlopen. Mocht ze Nederland uitgaan, dan kan ze niet meer terugkeren om haar opleiding af te ronden. In afwachting van een herziening plaatst Issa een advertentie waarin ze vraagt of iemand in haar plaats haar dierbaren en haar thuis wil bezoeken.

Ze vindt een stand-in, en het experiment dat volgt vormt het vertrekpunt voor haar rijke en ambitieuze boek. ...

Op 20 oktober 1944 werden alle Duitsers on het Nederlandse Koninkrijk tot vijandelijke onderdanen verklaard. Direct na de bevrijding werden hun bezittingen door de Nederlandse overheid in beslag genomen. De staat maakte geen onderscheid: Duitsers die al decennialang in Nederland woonden en werkten, werden als vijand bestempeld, maar ook Nederlanders die door een huwelijk automatisch de Duitse nationaliteit hadden verkregen. Ook joden die uit Duitsland waren gevlucht werden volgens de wet vija...

In juli 2014 zwom Milo van Bokkum op een middag negen keer de grensrivier tussen Polen en Tsjechië over. Er was niks te zien, de rivier was gekanaliseerd, het was een saaie rechte stroom. Maar waarom dan toch steeds die onbedwingbare neiging om naar de overkant te gaan?

Hoewel je grenzen zelden echt kunt zien, hebben ze in ons hoofd een verregaande invloed. We staan soms uren te wachten om er een over te steken, en leren van jongs af aan hoe ze de wereld verdelen. In alle werelddelen begren...

De dekolonisatie van Indonesië (1945-1949) is slechts een pijnlijke epiloog bij een lange voorgeschiedenis. Daarin was een belangrijke rol weggelegd voor de kritische jongeling Sjahrir (1909-1966), die op de middelbare school in Bandoeng evolueerde tot Indonesisch nationalist. In 1929 ging hij studeren in Amsterdam, waar hij de Hollandse Maria Duchâteau ontmoette. Zij was getrouwd en moeder van twee kinderen, maar dat nam niet weg dat zij voor elkaar vielen. Maria werd Sjahrirs geliefde en ...

In deze bundel essays staat het lichaam centraal. Dat lichaam wordt uit elkaar gehaald, geanalyseerd, verlengd, weer in elkaar gezet, en soms zelfs gewichtloos gemaakt.

De ik van deze essays wil in haar jeugd het liefst géén lichaam hebben en onzichtbaar zijn. Ook voelt ze zich meer een tussenmens. Later zal ze vaak uit haar lichaam verdwijnen en onbereikbaar worden. Gaandeweg krijgt ze vrede met haar lichaam, kan ze er steeds meer in landen, en met beide voeten op de aarde komen te staan.

Maar echt houvast vindt ze pas in het water waar ze vrijwel dagelijks zwemt, in alle mogelijke (weers)omstandigheden. In de zwemverhalen onderzoekt ze de grenzen van haar lichaam, en overschrijdt ze af en toe. Steeds meer ziet ze zichzelf als een waterwezen...